Oleh Radi Daros
Gangguan Cloudflare baru-baru ini mencetuskan keprihatinan masyarakat kerana ia menunjukkan betapa mudahnya kehidupan digital rakyat terjejas apabila satu komponen infrastruktur global rosak.
Akses kepada laman rasmi terputus, transaksi pembayaran tergendala dan ramai pengguna bergantung kepada media sosial untuk memahami situasi sebenar.
Keadaan yang berlaku secara mendadak ini menimbulkan persoalan tentang tahap kesiapsiagaan negara dalam menangani gangguan luar jangka, terutama apabila banyak urusan harian masyarakat bergantung sepenuhnya kepada platform digital.
Dalam keadaan begini, penjenayah digital mula bertindak. Dengan bantuan kecerdasan buatan, mereka menghasilkan mesej palsu yang kelihatan meyakinkan seperti notifikasi bank, arahan kemas kini akaun dan mesej penyamaran kononnya daripada syarikat teknologi.
Ramai pengguna menjadi keliru kerana tidak dapat membezakan maklumat sah dengan maklumat palsu apabila laman rasmi tidak dapat diakses. Perkara ini semakin berbahaya kerana mesej yang dijana AI boleh meniru gaya bahasa, logo dan format visual sama seperti saluran rasmi. Pengguna yang kurang peka mudah mempercayai maklumat palsu tersebut.
Kajian penyelidikan dalam negara turut mendapati bahawa jenayah siber berasaskan AI semakin meningkat ketika berlaku kecelaruan digital. Sistem keselamatan automatik yang biasanya menapis mesej palsu turut terkesan kerana gangguan infrastruktur. Keadaan ini membuka peluang kepada taktik manipulasi digital yang lebih agresif. Bot automatik yang dikuasakan AI mampu menghantar ribuan mesej scam dalam masa beberapa minit, sekali gus mempercepatkan proses penipuan ketika masyarakat sedang keliru dan mencari maklumat.
Hal ini menonjolkan isu hak pengguna. Dalam gangguan seperti ini, rakyat wajar menerima maklumat rasmi bagi mengelakkan panik dan penipuan.
Namun kekurangan komunikasi semasa insiden Cloudflare memperlihatkan kelemahan besar dalam mekanisme penyampaian maklumat kecemasan digital.
Masyarakat memerlukan garis panduan jelas tentang perkara yang perlu dilakukan ketika gangguan berlaku.
Tanpa makluman rasmi, pengguna akan terus bergantung kepada media sosial yang sering menjadi ruang penyebaran maklumat tidak tepat atau diputar belit.
Selain itu, situasi ini turut menonjolkan kepentingan celik digital dalam kalangan rakyat. Ramai pengguna tidak mengetahui bahawa kecerdasan buatan boleh menghasilkan mesej palsu yang hampir mustahil dibezakan daripada mesej tulen.
Tanpa pendidikan digital yang mencukupi, masyarakat mudah menjadi mangsa penipuan, terutama golongan warga emas, pelajar dan pengguna yang tidak mempunyai pengalaman dengan ancaman siber berasaskan teknologi. Pendidikan digital perlu diberikan secara berterusan melalui saluran rasmi seperti kementerian, agensi keselamatan dan penyedia perkhidmatan internet.
Dari sudut undang undang, gangguan ini mengingatkan negara tentang keperluan merangka peraturan khusus bagi mengurus teknologi AI.
Undang undang sedia ada tidak menangani masalah penyamaran automatik, manipulasi imej dan penyebaran kandungan palsu yang dijana AI. Malaysia perlu melaksanakan pembaharuan undang undang bagi melindungi masyarakat daripada ancaman yang semakin maju. Peraturan baharu perlu mempertimbangkan isu seperti tanggungjawab penyedia teknologi, kewajipan pelaporan gangguan keselamatan dan piawaian keselamatan AI untuk sektor kritikal.
Gangguan Cloudflare juga menunjukkan bahawa ketergantungan kepada satu penyedia global harus dikaji semula. Negara perlu mempunyai pelan sandaran serta keupayaan digital yang lebih mandiri bagi mengelakkan kebergantungan melampau.
Sistem sandaran nasional, pusat data tempatan dan mekanisme pemulihan kecemasan menjadi keperluan mendesak. Kerjasama antara kerajaan, industri dan komuniti keselamatan siber perlu diperkukuh untuk membina sistem lebih berdaya tahan. Usaha ini bukan sahaja penting bagi melindungi data, tetapi juga bagi memastikan kelangsungan perkhidmatan awam dan kewangan ketika berlaku gangguan besar.
Masyarakat kini berdepan cabaran baharu dalam dunia digital yang semakin kompleks.
Insiden Cloudflare adalah peringatan bahawa keselamatan digital bukan tanggungjawab pihak tertentu sahaja, tetapi usaha bersama.
Pendidikan keselamatan digital perlu dipertingkatkan agar rakyat mampu mengenal pasti mesej palsu, membezakan maklumat sah dan mengambil langkah pencegahan sewajarnya.
Selain itu, kerajaan dan agensi berkaitan perlu memainkan peranan lebih aktif dengan menyediakan makluman tepat, laporan segera serta garis panduan yang mudah difahami.
Kesimpulannya, gangguan Cloudflare memberikan gambaran bahawa Malaysia perlu memperkukuh keselamatan digitalnya untuk melindungi masyarakat daripada ancaman yang semakin canggih.
Kecerdasan buatan memberi kebaikan kepada banyak sektor, namun ia juga membuka ruang baharu bagi penjenayah mengeksploitasi masyarakat.
Jika negara mahu memastikan keselamatan digital rakyat terjamin, pembaharuan undang undang, pelan sandaran teknologi dan pendidikan keselamatan siber mesti dijadikan agenda utama. – BACALAHMALAYSIA.MY
- Penulis ialah calon DBA di University of Alzette, France, dengan tesis berkaitan jenayah siber berasaskan kecerdasan buatan bertajuk “Artificial Intelligence in Criminal Activities: An Analysis of Incidences, Implications, and Legal Framework in Malaysia.” Beliau juga merupakan pensyarah sambilan dan perunding keselamatan digital serta pembangunan organisasi.Maklumat lanjut di www.masadahtime.com.
